Europees familierecht

22 mei 2019 Uit Door Eelze60

Voor wat achtergrond is het noodzakelijk een korte introductie Europees familierecht te maken. Moeilijk is dit niet. Tenminste voor wat betreft de regelgeving, de uitvoering van regels is iets anders….

In Europa heeft men in 4/2009/EU, de Europese alimentatie verordening, vastgelegd welk land de bevoegdheid heeft om uitspraak te doen in alimentatiezaken.
Binnen 4/2009/EU wordt verwezen naar het Haags Protocol uit 2007 inzake het recht dat van toepassing is op onderhoudsverplichtingen.

De bevoegdheid :
Volgens 4/2009/EU of het land waar de onderhoudsgerechtigde verblijft, of het land van de verweerder verblijft.
Dit is de algemene regel als er geen verdere bijzonderheden zijn.

Indien echter een verzoek over alimentatie een nevenverzoek is van bijv. het verzoek tot echtscheiding, dan is de lidstaat welke gaat over de echtscheiding ook bevoegd in de alimentatie. Idem voor een verzoek over ouderlijke verantwoordelijkheid kan alimentatie als nevenverzoek opgevoerd worden.

Voor kinderen boven de 18 jaar en de ex-partner is het mogelijk hiervan af te wijken middels forum-keuze. Hieraan zijn beperkingen en dit moet van te voren vastgelegd worden.

In mijn geval woont ex met de kinderen, jonger dan 18 jaar, in Tsjechië. Ik wou de alimentatie verlagen omdat ik werkloos geworden was en daarmee minder inkomsten had. Dus zowel de onderhoudsgerechtigden als de verweerder hebben hun gewone verblijfplaats in Tsjechië, dus beide mogelijkheden die het verdrag biedt komen uit op bevoegdheid bij de Tsjechische rechtbank.

Het toe te passen recht:
Het Haags Protocol maakt onderscheid tussen kinderalimentatie en partneralimentatie. De algemene regel is echter :

Voor kinderen ouder dan 18 jaar en partner mag in overleg en een ander recht aangewezen worden.

Ik probeer het verschil te ontdekken tussen a. en b…..

Voor de partneralimentatie moet (!) het recht van een ander land gebruikt worden als een van de partijen zich verzet tegen het recht van het land van de gewone verblijfplaats van de verdedigende partij, als het recht van een ander land meer aansluit bij het huwelijk :

In mijn geval voor de kinderen Tsjechisch recht, voor de partneralimentatie….daar komen we in een latere blog op terug, want in mijn ogen een zeer bijzonder situatie. We woonden weliswaar de laatste periode in Tsjechië, samen, maar of dat de gewone verblijfplaats was ? Het was op basis van tijdelijke uitzending door mijn werkgever.

Probleempje 4/2009/EU :

De vraag is dus, vanaf wanneer is het Haags Protocol in de EU van toepassing ?

Entry into force, in werking treden is dus per 1 augustus 2013.
In mijn geval ben ik de procedure tot herziening van alimentatie begonnen in 2011, en zou dus al het bovenstaande niet van toepassing zijn maar oudere regels ?
Er schijnt echter een verschil te zijn tussen “van toepassing zijn” en “in werking treden”. Het was al wel van toepassing maar nog niet in werking getreden. Dat was het antwoord toen ik e.e.a. in twijfel trok, maar ik ben nog steeds niet overtuigd.

Het Haags Protocol van 2007.

Afgezien van het bepalen van het toe passen recht, stelt het Haags Protocol ook nog wat voorwaarden aan dit recht. In combinatie met de uitleg van het Protocol, het Bonomi report (welke 1:1 gekoppeld is aan het Protocol, behoort bij als soort van gebruiksaanwijzing) kun je je afvragen of het recht van bepaalde lidstaten wel gebruikt mag worden. Niemand die zich dat overigens afvraagt….??

Lid c is bijvoorbeeld iets om langer over na te denken.
De wet dient een basis te hebben voor de berekening van het onderhoudsbedrag.
Hoever strekt dat ? Wat is “een basis” ?
Er dient een berekening te zijn. Maar veel landen werken met tabellen, mag dat? Over tabellen zegt Bonomi het volgende in zijn toelichting , weliswaar pas bij art. 14 :

Tabellen mogen, mits die flexibel genoeg zijn om rekening te houden met behoeften en middelen van partijen. Dit betekent eigenlijk al dat er achteraf toch nog iets van een toetsing moet zijn of de uitkomst van een tabel wel haalbaar is. Dus toch nog een berekening lijkt mij.
Het volgende “….in vergelijking met gerechtelijke stelsels…..” doet bijna vermoeden dat in alimentatie zaken voor een rechtbank geen tabellen gebruikt mogen worden. O.a. Duitsland, Oostenrijk gebruiken tabellen. Stel hier maar een prejudiciële vraag over aan het Europese Hof van Justitie in het geval je in aanraking komt met tabellen en vooral dan als de uitkomst ongunstig is. (te hoog, te laag, net wat je belang is).

Over de basis wordt verder niks toegelicht. Wat is basis ? Volstaat bijvoorbeeld het in de Tsjechische wet gestelde ” Both parents contribute to their children’s maintenance according to their abilities, possibilities and property condition ” ? Hoe om te gaan met vaardigheden, mogelijkheden en bezit is vervolgens vrij aan de rechter. Er zijn geen tabellen, of beter er is één, niet officieel en wordt slechts in 15% toegepast.
Mijn mening : ja het kon wel eens voldoende zijn, maar op basis van het recht op een eerlijke en onpartijdige rechtspraak mag verwacht worden dat een verdere invulling op nationaal niveau aangegeven wordt. Indien dat niet het geval, dan verwijst een EU regel dus naar willekeur.

En daar gaat het fout.
Er wordt verwezen naar willekeur, maar volgens een EU onderzoek zijn er in Tsjechië richtlijnen in de wet. Wie hun dat wijsgemaakt heeft, heeft goed kunnen lullen, want er is absoluut niks. Dit is niet alleen een probleem in het geval van toepassing van 4/2009/EU in internationaal familierecht, maar zelfs al op nationaal Tsjechisch niveau.

bron : http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/note/join/2014/474407/IPOL-FEMM_NT(2014)474407_EN.pdf

Voor Nederland schrijft men dat het rechterlijke vrijheid is met informele richtlijnen. Waarbij ik toch het idee heb dat de trema-norm niet echt informeel is….

Iemand heeft klaarblijkelijk even niet opgelet.

Ik ben inmiddels daar aangekomen waar het fout gaat. In Tsjechië zijn geen regels. Het is volstrekte willekeur van de rechtbank, waarbij bijv. de rechter je mag dwingen te verhuizen als in een andere regio hetzelfde werk beter betaald wordt (Verhuiskosten? Grotere afstand tot je kinderen i.v.m. bezoekrecht? Jouw probleem !). Want herinner de wet, volgens mogelijkheden….dit is een mogelijkheid.
Ik hoef niet uit te leggen dat dit haaks staat op het recht van vrijheid tot vestiging zoals gegarandeerd door de EU.
Ook kun je gedwongen worden je woning te verkopen, immers volgens bezit ? Dat je vervolgens moet huren? Jouw probleem.
Wat ik schrijf is geen fantasie, het komt daadwerkelijk voor !
In mijn geval “vaardigheden”. Als je werkloos bent ben je nog steeds vaardig…..Volgens de Tsjechische ombudsman is mijn alimentatie mogelijk vastgesteld op hypothetisch inkomen ! Ik kan me hier iets bij voorstellen als je met opzet stopt met werken, maar mijn werkgever ging failliet ! In de economische crisis toen het werk ook niet echt voor het oprapen lag. Bovendien als ik me opzettelijk niet houd aan de sollicitatieplicht zoals die geldt voor werklozen in Nederland, dan zou mijn werkloosheidsuitkering gekort worden. Daar ziet Nederland wel op toe, dus ik heb genoeg mijn best gedaan om ander werk te vinden…..

Inmiddels zitten we al in de problemen die ik ondervond/ondervind, in volgende blogs waarbij ik de gerechtelijke besluiten, vonnissen etc. ga behandelen, meer over de problemen.

Hier ter afsluiting nog een stukje Engels :
Increasingly, the expat father is falling victim to a system which seems weighted against him and through no fault of his own, he is entrapped in a system which sees him forced to pay alimony set at a punitive rate and denied rights to see his children.
bron : https://news.expats.cz/parents-kids/fathers-rights-in-the-czech-republic/

A punitive rate is onmogelijk als er goede regels zijn, het kan alleen bij rechterlijke vrijheid ook wel willekeur genoemd.